XML version dated October 16, 2025. © Douglas R. Parks, Indiana University.

135

Stays In The Lodge Dressed In

Finery and The Horse Raiding Party

Dan Hopkins

wetatuuniitíštA  tshaahkaákUx. 

niiháʾ  –  nuuxitUhnoowiisákUx  –  niisuxtaanéhku  čišwátU  iiháʾ  nuuxitúhkUx  itUhpakúhtuʾ  weNAhkuraanátA  naawiinakuúnuʾ  na  witaRAhwísaʾ. 

wenehkuRAhkaawaáhu  –  čiWIhákUx  –  na  tshaahkaákUx  itáhniʾ  noowitiraanihAxtsaʾiitikUxítIt  aataraa-  NAsawé. 
noowitiiNAhnaasškaáwiitIt. 
Axtóh  tAxiniinaákUx  ánas. 
na tikawátAt. 

wah  niikohniiraawiiʾót  noowitiwaákoʾ  tshaahkaákUx  noowituhnaʾít  hiʾáxtiʾ  –  wah  šišwakAhuutáʾ  –  natihnaáʾU  wetiiwóʾ  naawiinakuúnuʾ  nakuWIskáʾA  toosuxtata-  táʾ. 
Axtóh  kanohneswaawiíšuʾ. 
kaNUsunaaNIswaa-  wiíšuʾ  atsú  noonaahkoohaahkaʾá. 

nikunootuúta. 

noowititinoosít. 
wah  toxtaapóʾ. 
šikoosiiteéRIt  čiraátoʾ tičé nuutaaníštA. 

nootiRAhkawátAt. 
nootiraáNAt. 
nuu  tiraaNIs-  waátAt. 
nootiraáNAt  híNAx. 

wehnaraanátA  noowitiihaahtawiítIt. 
niikohnaRAh-  wísAt  –  niiwehnaraanátA. 
wenaraanátA  –  wenaraa-  nátA  nootiitáke. 
tikatistatateétIt. 
noo-  witiwaákoʾ  koxteeraahnaanúʾAt  na  NAheešá  štoh  nooteeraapóʾ. 

tiwenehkitkAxítIt  wenehkitkáwa  atsú  tinaákUx  tshaahkaákUx  –  noowitikawátAt  –  sčiríhtš  weNAhkuʾaáNA. 
uu  tiihuuwiraaʾaaNIšítIt. 
nuu  tiroosaWIstuúWA. 

wah  wewitiihaahtiwiitíkuʾ. 
noowititiʾús. 
nootítka. 
atsú  tinawaaríčI  AhnišWIskáʾA  kaakuhneesiíšuʾ  –  naawiinakuúnuʾ  –  nakuuwaawanú  na  noowitiišá  sčiríhtš  AhnétkA  tshaahkaákUx  wehnétkA. 

tihnaakawáʾAs. 
štoh  nootiraaNAxwíʾaxIt. 

nuu  –  wenaraanátA  wenaraanátA  –  nikuwituutaánuʾ  niiNAhkuwiitikú. 
niiNAhkuwiitikú  nikuwituutaánuʾ  witinehkiísA  natsú  noowitikawátAt. 
anuú  noowi-  tíʾAt. 
atsú  wewituhneswaawiíšuʾ  tsu  tinaraanoótA  kanawitihneswaawiíšuʾ–  niiweNAhkuutAxitikú. 
tsu–  wituhneesiíšuʾ. 

tiwenaraanátA  nooWIšitiiteéRIt  kuúNUx. 

na  šiišuxkoótIt  kuúNUx. 

aninawaaríčI  WIšitihkoótIt. 

wah  šuuNUxukáWAt. 
škunuuNUxukáWAt  atíštIt. 

nooWIšitiinukawatuuxítIt  kuúNUx. 
nooWIšitiinawaáxIt. 

noowitiwaákoʾ  –  koxtooxUhuunaahnaanúʾAt. 
–  číkuʾ  pítkUx  koxtakuusuuxUhuunaaké  wenataahIšikú. 

noowititaahíš  –  pítkUx  –  wehniisuuxakeeéNA. 
tinaákUx  –  tshaahkaákUx  –  nootuutiriiwaápI  kuúNUx. 
wenuutiriiwaapíhA  nootitáhpA  niiweNAhku-  raanátA. 

tsu  –  tinawaaríčI  –  wiiteešútš  noowitiwaákoʾ  číkuʾ niinooNAhkuuroóku  wenakuraáhNA. 
naraáhNA  kuúNUx  niinooNAhkuuroóku. 
na  niikoh-  naróxtA. 

atsú  –  tinaákUx  tshaahkaákUx  –  wewituhneesiíšuʾ. 
weteesščiripiiruutíkuʾ. 

wenaraanátA  –  wah  –  noowitiitáke. 
wenehkuutakeéNA  noowiteewaraáNIt  kuúNUx  weNAhkutaahIšikú. 
na  čituúʾuʾ  wititaahíš. 

tsu  wititahpiiná  niiNAhkuraanátA. 
noo-  wititahpiiná. 

na  nooWIšitiinitUhnunáx. 
na  aNAhiswikaá-  WI  noowiteeraaníhIt  –  niiʾaNAhuwaátU  –  niiʾAh-  naRAhnuúpo. 

wenaraanoótA  wehnihnaasštáWI  tikatiisiʾá. 
šeenoowitičiškataWAhnaáhuʾ  piikaawá  aNAhaxtawíkUx. 
tičiškataWAhnaáhuʾ. 

na  –  niiháʾ  tshaahkaákUx  nootikáWAt  –  neesítš. 
nootíWI. 
wah  tákuʾ niikooNAxíʾ  wiítA  šuxwít  anináWI  neesítš. 

noowiteetariiwaátaʾ  áxkUx. 
nikukóxtiʾ. 
neesítš  nootiwít. 

uunaaríčI  áxkUx  noowiteetariiwaátaʾ. 
wah  niikoNAxWIskáʾ  aaxuutaáNA. 

noowitiwaákoʾ  tshaahkaákUx  nawáh  wešitAxWAhúhtA  nuuháʾ  nii  piikaawá  načiškataWAhnaáhu. 
weši-  tAxisiRAxíštA. 

nikunooWIšituúta  –  nooWIšitíWA. 
–  nooWIšitiisihtawaʾuúkUt. 
iinaaríčI  piikaawá  nooWIšitIhaxtaríkUt. 
nooWIši-  toosiRAxá  niinaraanoótA. 
taRAhwísaʾ. 

aniiháʾ  nikunooteewaraáNIt  kuúNUx. 
niku-  nootiraakAxíštoʾ  sUxíniʾ  –  niiháʾ  –  niiweeNUstareepíhA  tsu  wešitiitaáhUt  weWIšitiitáhUt  kuuNUxskarútš. 

nooWIšitiisiráxAt  –  xaawaarúxtiʾ  –  nuu  nii-  neétAt  niiNAhuwaátU. 
WIšitiisiRAxwísAt. 
nooWIšitiiniʾít. 

xaawaarúxtiʾ  piikaawá  tiwenakaskawíhA  wenuuteéRIt  kuúNUx  –  natakUxtaáhNA  –  tehnoohUhkatawií-  hAt  xaawaarúxtiʾ  tiiʾAhnaRAhkaáWI  AhnuutitUhtaa-  kákUx. 

a  tákuʾ tehnooxuhkaáʾ. 
WIšitiinawiríWI  xaawaarúxtiʾ. 

nooWIšitiiNAhnaaWIsítIt  xaawaarúxtiʾ  anuú  weši-  niiNAhnátA. 
WIšitiituuníkUt  piikaawá. 
WIšitiinoóʾa  aNUsuxtakUxtaáhNA. 

noowitihnaanawaʾuuníkUt  xaawaarúxtiʾ. 
nootiina-  náʾAx. 
–  nootiinuuwáʾAx  –  nuu  –  wenaraána  –  híNAx. 
tiihaahtawiítIt. 

wekuwituhnaaʾúʾ  niikohnuuxawé. 
noowitiRAhwísAt. 

noowitiwaákoʾ  tshaahkaákUx  waaxtóh  kaakíʾ  nakúʾU  naahukoósuʾ  tsu  –  nakoosšUhuniiwaʾuúxU  –  nikutíʾ  nakuutaánu. 

na  –  taanikuwituúta  xaawaarúxtiʾ  –  wešineeNAh-  níWIsa. 
–  xaawaarúxtiʾ  WIšitehkaništiwísaʾ. 
–  na  niku-  šitihtaraʾóʾ  tshaahkaákUx  niiwehnuutaáNA. 

noowiteeRAhkaahUxítIt. 
na  niiháʾ  nikunooteeRAh-  kaahUxítIt  –  itáhniʾ  –  weNAhkuraanihAxtsaʾiitikú.